Một trường hợp bệnh nhi bị sốc phản vệ nghiêm trọng sau khi ăn bánh trứng kiến vừa được ghi nhận, là lời cảnh báo về những nguy cơ tiềm ẩn từ món đặc sản được nhiều người yêu thích này. Bệnh nhi, một bé gái 30 tháng tuổi, đã bắt đầu nổi mẩn ngứa toàn thân, sau đó nhanh chóng tiến triển thành khó thở và phù mặt, được chẩn đoán là sốc phản vệ độ II.
Người nhà bệnh nhi cho biết, khoảng ba giờ trước khi nhập viện, bé đã ăn một phần bánh trứng kiến. Sau đó, cơ thể bắt đầu xuất hiện các triệu chứng nổi mẩn ngứa khắp người. Gia đình đã cho trẻ uống một viên thuốc dị ứng không rõ loại với hy vọng làm giảm các triệu chứng, tuy nhiên, tình trạng chỉ thuyên giảm nhẹ. Không lâu sau đó, bệnh nhi bắt đầu có dấu hiệu khó thở và đã được gia đình nhanh chóng đưa đến Trung tâm Y tế huyện Lục Yên (Yên Bái) để cấp cứu.
Tại Trung tâm Y tế huyện Lục Yên, bệnh nhi trong tình trạng tỉnh táo, tiếp xúc tốt, không sốt (nhiệt độ 36,3 độ C). Tuy nhiên, da toàn thân đỏ ửng, đặc biệt rõ ở vùng bụng, tay và chân. Trẻ bị ngứa rất nhiều, mặt và vùng quanh mắt bị phù nề, cảm giác khó thở và có tiếng thở rít. Chỉ số SpO2 đo được ở mức 96%, cho thấy tình trạng suy hô hấp nhẹ. Các bác sĩ tại đây đã nhanh chóng chẩn đoán em bị phản vệ độ II và tiến hành xử trí theo đúng phác đồ hướng dẫn của Bộ Y tế. Sau khoảng một giờ điều trị tích cực, tình trạng của bệnh nhi đã ổn định trở lại.
Bánh trứng kiến là một món ăn truyền thống được nhiều người yêu thích, đặc biệt là ở các tỉnh vùng cao phía Bắc Việt Nam. Nguyên liệu chính là trứng của loài kiến gai đen, được xem là rất giàu dinh dưỡng và thường chỉ có thể thu hoạch trong khoảng đầu và cuối tháng 3 âm lịch hàng năm. Trứng kiến có thể được chế biến thành nhiều món ăn hấp dẫn như xôi, chả, bánh, rang mỡ hành…
Một nghiên cứu được thực hiện vào năm 2007 bởi các chuyên gia Việt Nam và Viện Công nghệ sinh học Đức đã chỉ ra rằng trứng kiến gai đen chứa một lượng lớn protein (từ 42% đến 67%), hơn 30 loại axit amin khác nhau, 31 nguyên tố vi lượng và nhiều loại vitamin quan trọng như A, D, B1, E, B12…
Tuy nhiên, các chuyên gia y tế cảnh báo rằng loại đặc sản giàu dinh dưỡng này cũng tiềm ẩn nguy cơ gây dị ứng nghiêm trọng đối với những người có cơ địa mẫn cảm. Các protein lạ có trong trứng kiến, chẳng hạn như arginin, histidin, prolin… có thể là những yếu tố kích thích phản ứng dị ứng ở cơ thể. Biểu hiện của dị ứng có thể bắt đầu từ những triệu chứng nhẹ như nổi mề đay, ngứa, buồn nôn, tiêu chảy. Tuy nhiên, tình trạng này cũng có thể tiến triển nhanh chóng thành các triệu chứng nguy hiểm như khó thở, tụt huyết áp, phù mạch (sưng tấy mạch máu), mất ý thức hoặc sốc phản vệ. Nếu không được xử trí kịp thời, sốc phản vệ có thể đe dọa tính mạng.
Ngoài nguy cơ dị ứng, một số chuyên gia cũng cảnh báo rằng kiến sống trong môi trường tự nhiên có thể mang theo các loại ký sinh trùng hoặc vi khuẩn có hại. Vì vậy, trứng kiến nếu không được làm sạch và sơ chế đúng cách trước khi chế biến có thể gây ngộ độc thực phẩm hoặc nhiễm trùng đường tiêu hóa.
Các bác sĩ khuyến cáo những người từng có tiền sử dị ứng với các loại thực phẩm như hải sản, sữa, trứng… cần đặc biệt thận trọng khi quyết định thử ăn trứng kiến. Nếu muốn ăn thử, nên bắt đầu với một lượng rất nhỏ để theo dõi phản ứng của cơ thể. Tuyệt đối không nên ăn nếu trứng kiến có dấu hiệu ôi thiu, hoặc chưa được làm sạch kỹ lưỡng.
Dù là một món ăn truyền thống được nhiều người yêu thích, trứng kiến vẫn tiềm ẩn những nguy cơ đối với sức khỏe nếu không được sử dụng đúng cách hoặc với những người có cơ địa đặc biệt. Các bác sĩ nhấn mạnh rằng đối với bất kỳ loại thực phẩm nào – dù là đặc sản quý hiếm – người dân cũng cần tìm hiểu rõ về nó, luôn cẩn trọng và lắng nghe phản ứng của cơ thể mình để tránh những sự cố đáng tiếc xảy ra.
