Gần nửa thế kỷ đã trôi qua, nhưng trong tâm trí cựu HLV Trần Duy Long, người từng dẫn dắt đội Tổng Cục Đường Sắt và đội tuyển Việt Nam, những ký ức về trận cầu lịch sử năm 1976 vẫn vẹn nguyên. Chia sẻ với phóng viên Dân trí, ông Long bồi hồi kể lại khoảnh khắc đáng nhớ sau ngày đất nước liền một dải.
Bàn thắng mở ra trang sử mới
Ngày 7 tháng 11 năm 1976, sân Thống Nhất chứng kiến cuộc so tài đặc biệt giữa đội Tổng Cục Đường Sắt và Cảng Sài Gòn, trận đấu đầu tiên giữa hai miền Nam – Bắc sau thống nhất. Phút 28, tiền đạo Mai Đức Chung đã ghi bàn mở tỷ số, một khoảnh khắc mà theo lời HLV Trần Duy Long, “khán giả trên sân Thống Nhất đồng loạt đứng dậy vỗ tay rất lâu, có người nói là hơn 5 phút”. Đến phút 54, Lê Thụy Hải ấn định chiến thắng 2-0 cho đội bóng của HLV Trần Duy Long.
Năm 1977, khi đội tuyển Việt Nam được thành lập, ông Trần Duy Long vinh dự trở thành HLV trưởng đầu tiên, dẫn dắt đội tuyển quốc gia trong suốt những năm 1980 và đầu thập niên 1990. Sau này, ông còn đảm nhiệm các vị trí quan trọng tại Liên đoàn bóng đá TP.HCM (HFF) trước khi chính thức nghỉ ngơi vào năm 2014.
Ký ức không thể nào quên
Dù đã ở tuổi 85, tình yêu và sự trăn trở của ông Trần Duy Long dành cho bóng đá Việt Nam vẫn không hề phai nhạt. Ông nhớ rõ như in những ngày cùng đội Tổng Cục Đường Sắt tập huấn ở Trung Quốc rồi bất ngờ nhận nhiệm vụ đặc biệt: “Chúng tôi sẽ di chuyển vào TP.HCM đá trận đấu đầu tiên giữa hai đội bóng giữa hai miền. Nghe tin đó, cảm xúc của tôi khó tả lắm. Tôi biết chúng tôi là đội may mắn được lựa chọn, nên đi kèm với vinh dự là trách nhiệm.”
Khi đặt chân đến TP.HCM, toàn đội được bố trí ở khu ngoại giao, một sự đón tiếp trang trọng càng làm tăng thêm ý thức về vinh dự và trách nhiệm trong lòng mỗi cầu thủ. Ngày trận đấu diễn ra, sân Thống Nhất chật kín khán giả, ước tính khoảng 30.000 – 40.000 người. Trước tình cảm nồng nhiệt của người hâm mộ miền Nam, HLV Trần Duy Long dặn dò các học trò: “Các em vào đây đá bóng phục vụ khán giả, các em phải thể hiện chuyên môn tốt nhất, không một ai được phép có thái độ cay cú ăn thua, không đá thô bạo.”
Ông Long luôn tâm niệm rằng, cuộc gặp gỡ giữa những người đồng nghiệp ở hai miền mới là điều quý giá nhất, hơn cả chuyện thắng thua. Ông cũng khiêm tốn cho rằng chiến thắng của Tổng Cục Đường Sắt phần lớn đến từ thể lực tốt hơn và cơ hội thi đấu cọ xát thường xuyên hơn so với các cầu thủ miền Nam thời điểm đó.
Mai Đức Chung – Người học trò xuất sắc, người bạn tâm giao
Nhắc đến bàn thắng mở tỷ số của Mai Đức Chung, HLV Trần Duy Long không giấu được sự xúc động: “Đúng là như thế, điều này khiến đội khách là chúng tôi hết sức bất ngờ. Ngay sau khi Mai Đức Chung đánh đầu ghi bàn, khán giả trên sân Thống Nhất đồng loạt đứng dậy vỗ tay rất lâu… Sau này, có người nói với tôi rằng khán giả vỗ tay hơn 5 phút.”
Sau trận đấu lịch sử ấy, đội Tổng Cục Đường Sắt tiếp tục hành trình thi đấu giao hữu tại nhiều tỉnh miền Nam, và ở đâu họ cũng nhận được sự chào đón nồng nhiệt. Khán giả ngồi sát đường biên, thậm chí trên cả mui xe buýt để theo dõi trận đấu. Những bữa cơm sau trận đấu luôn tràn ngập tình cảm và những món đặc sản miền Nam như canh chua cá lóc, cá trê kho tộ.
Việc trở thành HLV đội tuyển Việt Nam sau này cũng mang đến không ít khó khăn cho ông Trần Duy Long. Thông tin về cầu thủ trên cả nước còn hạn chế, giao thông đi lại khó khăn, và mãi đến 3 năm sau, giải vô địch quốc gia đầu tiên mới ra đời, khiến công tác tuyển chọn càng thêm thử thách. Hơn nữa, đội tuyển Việt Nam thời đó ít có cơ hội thi đấu quốc tế.
Trong suốt sự nghiệp huấn luyện, trận đấu thống nhất năm 1976 và kỷ niệm đội tuyển Việt Nam gây bất ngờ trước Trung Quốc tại vòng loại World Cup 1998 là những dấu ấn sâu đậm nhất trong tâm trí HLV Trần Duy Long. Đặc biệt, ông dành nhiều lời khen ngợi cho người học trò Mai Đức Chung: “Dù vậy, sản phẩm của tôi khiến tôi ưng ý nhất, đó là Mai Đức Chung. Cậu ấy làm việc chung với tôi hơn 10 năm… Giữa tôi và Mai Đức Chung không chỉ là tình thầy trò, mà còn là tình bạn.” Ông tự hào khi chứng kiến Mai Đức Chung thành công và vinh dự trở thành một trong hai người được phong tặng danh hiệu Anh hùng Lao động trong lĩnh vực thể thao thời kỳ đổi mới.
Sự phát triển vượt bậc của bóng đá Việt Nam
Nhìn lại chặng đường 50 năm của bóng đá Việt Nam, HLV Trần Duy Long nhận thấy sự phát triển vượt bậc: “Càng về sau này bóng đá Việt Nam càng phát triển tốt hơn, song hành với sự phát triển về kinh tế của đất nước. Cầu thủ Việt Nam hiện nay được đào tạo bài bản hơn, có kỹ thuật tốt hơn, tầm vóc tốt hơn, đời sống kinh tế tốt hơn cầu thủ ngày trước.”
Ông đánh giá cao chiến lược phát triển bóng đá Việt Nam hiện tại, đặc biệt là công tác đào tạo trẻ, giúp các đội tuyển trẻ thường xuyên có vé dự giải châu Á. Việc đội tuyển Việt Nam có thể ghi bàn và thậm chí chiến thắng các đội hàng đầu châu lục như Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc là minh chứng rõ ràng cho sự tiến bộ này.
HLV Trần Duy Long bày tỏ sự tin tưởng vào tương lai của bóng đá Việt Nam và gửi lời khen ngợi đến VFF và các nhiệm kỳ trước đó. Ông tin rằng, với sự đầu tư và chiến lược đúng đắn, bóng đá Việt Nam sẽ còn gặt hái được nhiều thành công hơn nữa, đồng thời nhấn mạnh vai trò của việc đưa bóng đá vào học đường và nâng cao tầm vóc cầu thủ.
Cuộc trò chuyện với HLV Trần Duy Long khép lại với những lời chúc tốt đẹp dành cho sức khỏe của ông. Những ký ức về trận cầu lịch sử năm 1976 không chỉ là một phần quan trọng của lịch sử bóng đá Việt Nam mà còn là minh chứng cho tinh thần đoàn kết và khát vọng vươn lên của cả một dân tộc.
