Mario Vargas Llosa, nhà văn đoạt giải Nobel Văn học năm 2010, một trong những tên tuổi lớn nhất kiến tạo nên “Làn sóng Mỹ Latinh” rực rỡ trong văn học thế kỷ 20, đã qua đời tại thủ đô Lima, Peru, hưởng thọ 89 tuổi.
Thông tin về sự ra đi của nhà văn được con trai ông, Álvaro Vargas Llosa, chia sẻ trên mạng xã hội X vào ngày 13 tháng 4. Álvaro cho biết cha ông đã trút hơi thở cuối cùng trong vòng tay yêu thương của gia đình. “Sự ra đi của ông chắc chắn sẽ để lại nỗi đau sâu sắc cho người thân, bạn bè và vô vàn độc giả trên khắp thế giới, nhưng chúng tôi hy vọng mọi người, cũng như gia đình, sẽ cảm thấy an ủi khi nghĩ về một cuộc đời dài, phong phú, đầy ắp những thành tựu to lớn và những tác phẩm văn chương bất hủ mà ông đã để lại cho đời,” Álvaro viết.
Đại diện gia đình Vargas Llosa chưa công bố nguyên nhân chính thức dẫn đến sự ra đi của ông, nhưng cho biết tang lễ sẽ được tổ chức riêng tư theo nguyện vọng của nhà văn. Di hài của ông sẽ được hỏa táng. Tổng thống Peru, bà Dina Ercilia Boluarte Zegarra, đã gửi lời chia buồn sâu sắc đến gia đình nhà văn và nền văn học thế giới thông qua trang cá nhân. Bà ca ngợi Vargas Llosa là một “bộ óc thiên tài” và nhấn mạnh rằng “kho tàng văn học đồ sộ của ông sẽ mãi là di sản vĩnh cửu cho các thế hệ mai sau.” Tổng thống Boluarte kết thúc bài đăng bằng những dòng chữ đầy xúc động: “Yên nghỉ nhé, người con Peru lừng lẫy muôn đời.”
Mario Vargas Llosa, tên đầy đủ là Jorge Mario Pedro Vargas Llosa, sinh năm 1936 tại Arequipa, Peru. Ông được biết đến rộng rãi như một nhà văn, nhà báo, giảng viên và nhà tiểu luận có tầm ảnh hưởng sâu rộng đến văn đàn Mỹ Latinh trong thế kỷ 20. Nhiều nhà phê bình văn học đánh giá Vargas Llosa cùng với Gabriel García Márquez, tác giả của “Trăm Năm Cô Đơn,” là hai nhân vật vĩ đại, đóng vai trò then chốt trong việc hình thành nên “Làn sóng Mỹ Latinh” trong văn học, một phong trào có sức tác động mạnh mẽ đến văn học thế giới.
Theo CNN, Vargas Llosa bắt đầu sự nghiệp văn chương từ rất sớm. Ông ra mắt tác phẩm đầu tiên, vở kịch “The Escape of the Inca,” vào năm 1952, khi mới 16 tuổi. Từ đó, ông nhanh chóng trở thành một cây bút quen thuộc trên các tờ báo văn học uy tín của Peru. Sau đó, ông theo học tại trường đại học Madrid. Năm 1958, ông chuyển đến Paris cùng người dì, đánh dấu sự khởi đầu cho 16 năm sống xa quê hương. Trong suốt thời gian đó, Vargas Llosa đã sống ở Madrid, Barcelona và London trước khi trở về Lima vào năm 1974.
Tên tuổi của Vargas Llosa bắt đầu nổi tiếng trên văn đàn quốc tế từ những năm 1960 sau khi ông xuất bản tiểu thuyết đầu tay “The Time of the Hero” (1963) tại Tây Ban Nha. Tiếp theo đó, ông tiếp tục gặt hái thành công với hàng loạt tác phẩm được giới phê bình đánh giá cao và độc giả yêu mến như “The Green House” (1966), “Conversation in the Cathedral” (1969) và “The War of the End of the World” (1981). Một số tác phẩm của ông đã được chuyển thể thành những bộ phim nổi tiếng, trong đó có “Tune in Tomorrow” (1990), dựa trên tiểu thuyết “Aunt Julia and the Scriptwriter” (1977), với sự tham gia của Barbara Hershey và Keanu Reeves.
Năm 2010, Mario Vargas Llosa trở thành người Peru đầu tiên được trao giải Nobel Văn học nhờ những trang viết “tái hiện các cấu trúc quyền lực và khả năng thể hiện những hình ảnh sắc nét về sự kháng cự, sự nổi loạn và thất bại của mỗi cá nhân.” Trong cuộc trò chuyện với ban tổ chức lễ trao giải, ông đã chia sẻ về mối quan hệ mật thiết giữa văn học và chính trị, nhận xét rằng chúng có sự liên hệ sâu sắc với nhau. “Tôi cho rằng văn chương không chỉ là niềm vui mà còn là một công cụ rất quan trọng để đưa con người tiến về phía trước,” ông nhận định. Sau khi nhận giải Nobel, Vargas Llosa tiếp tục cho ra mắt bốn tiểu thuyết mới và tích cực lên tiếng về các vấn đề chính trị xã hội.
Vào tháng 10 năm 2023, ông đã xuất bản tác phẩm cuối cùng của mình, “Le dedico mi silencio” (Tặng người sự im lặng của tôi), và tuyên bố ngừng sáng tác, khép lại một sự nghiệp văn chương đồ sộ và đầy vinh quang. Sự ra đi của Mario Vargas Llosa là một mất mát to lớn cho nền văn học thế giới, và những tác phẩm của ông sẽ tiếp tục là nguồn cảm hứng cho nhiều thế hệ độc giả mai sau.
