Tập tục ‘cúng cô hồn’ lên màn ảnh Việt, Lê Khánh giành giật hết mình
Phong tục “cúng cô hồn” vốn là một nét tín ngưỡng dân gian quen thuộc trong đời sống người Việt, được duy trì qua nhiều thế hệ như một cách bày tỏ lòng nhân văn, chia sẻ với các vong linh không nơi nương tựa. Nghi lễ diễn ra hằng năm vào tháng 7 âm lịch, thường có mâm cỗ gồm gạo, cháo, bánh, kẹo, gà, trái cây… được bày ngoài trời. Điểm đặc biệt trong phong tục này là hành động “giật cô hồn” – người dân tranh giành đồ cúng với niềm tin rằng ai giành được nhiều thì sẽ gặp may mắn, còn gia chủ khi đồ lễ được lấy hết sẽ gặp bình an, công việc thuận lợi. Thậm chí, trong xã hội hiện đại, nhiều gia đình còn xem quy mô mâm cỗ là cách thể hiện phần nào sự sung túc, làm ăn phát đạt trong năm.
Phong tục độc đáo ấy đã được đạo diễn Khương Ngọc đưa lên màn ảnh rộng qua bộ phim Cục Vàng Của Ngoại. Trong tác phẩm, nữ nghệ sĩ Lê Khánh đảm nhận vai Diễm – con gái của bà Khanh (NS Hồng Đào), đồng thời là hàng xóm của bà Hậu (NS Việt Hương). Nhân vật Diễm được khắc họa với tính cách vui vẻ, xởi lởi nhưng lại “mỏ hỗn”, thường xuyên lời qua tiếng lại với mẹ. Theo nghề “đầu tư kỹ thuật số”, chuyên ghi đề, giải mộng và làm chủ hụi trong xóm, Diễm bị mẹ trách mắng vì không chịu tìm việc làm đàng hoàng, lại hay vướng vào nợ nần. Chính vì vậy, cảnh nhân vật này lao vào “giật cô hồn”, tranh giành phần lễ với đám trẻ trong xóm được xây dựng rất tự nhiên, phản ánh đúng tính cách và hoàn cảnh nhân vật.
Trước đây, trong phim Chị Dâu, Lê Khánh từng hóa thân thành người em gái có phần keo kiệt, thích giữ của hơn cho đi. Lần này, với Cục Vàng Của Ngoại, chị lại tiếp tục được đạo diễn “đo ni đóng giày” cho một vai diễn gai góc, thậm chí có phần “chợ búa”. Nữ nghệ sĩ cho biết: “Nhờ vào sự hỗ trợ hết mình, hướng dẫn từng chi tiết lời nói, cử chỉ, hành động của đạo diễn Khương Ngọc mà Khánh có cho mình một vai diễn rất thú vị”. Chị cũng dí dỏm chia sẻ thêm: “Đạo diễn toàn cho vai thứ dữ không. Lần trước thì keo kiệt, lần này số đề, hụi hè, cờ bạc…”.
Trong mạch truyện, mối quan hệ giữa Diễm và mẹ – bà Khanh – được khắc họa với nhiều mâu thuẫn, xung đột. Họ hiếm khi trao nhau lời lẽ ngọt ngào, thay vào đó là những câu đốp chát, cằn nhằn. Nhưng chính qua sự căng thẳng ấy, tình cảm gia đình được đặt trong bối cảnh chân thật, gần gũi với đời sống. Cảnh Diễm hăng hái tranh giành trong lễ cúng cô hồn không chỉ đem lại tiếng cười cho khán giả mà còn là điểm nhấn phản ánh một lát cắt đời sống dân gian, nơi tín ngưỡng hòa lẫn với sự hài hước, dân dã trong cộng đồng.
-
Cục Vàng Của Ngoại* thuộc thể loại tâm lý gia đình, tập trung khai thác mối quan hệ ba thế hệ: bà – mẹ – cháu. Bộ phim không chỉ tái hiện lại phong tục truyền thống mà còn tôn vinh tình cảm gia đình, đặc biệt là tình bà cháu, nơi người phụ nữ Việt hiện lên với sự hy sinh, lo toan, dành dụm từng chút cho con cháu, bởi nỗi sợ nếu một ngày không còn ở bên thì con cháu vẫn có chỗ dựa.
Sự xuất hiện của tập tục “cúng cô hồn” trong bộ phim đã tạo nên màu sắc đặc trưng, vừa gần gũi, vừa độc đáo, đồng thời mở ra một hướng tiếp cận mới cho điện ảnh Việt khi khai thác những nét tín ngưỡng dân gian quen thuộc. Với vai diễn Diễm, Lê Khánh tiếp tục chứng minh sự duyên dáng, hết mình trong nghệ thuật, sẵn sàng lăn xả để đem đến cho khán giả một nhân vật vừa thực tế, vừa đậm chất đời thường.
