Thông tin ca sĩ Vũ Cát Tường chia sẻ về việc bản thân đang mắc viêm gan siêu vi B và phải tầm soát ung thư gan định kỳ đã gây chú ý lớn trong cộng đồng.
Sự thẳng thắn của một nghệ sĩ trẻ, tài năng về căn bệnh phổ biến nhưng thường bị xem nhẹ này, không chỉ là lời bộc bạch cá nhân mà còn gióng lên hồi chuông cảnh tỉnh về tầm quan trọng của việc nâng cao nhận thức và chủ động phòng ngừa, quản lý bệnh viêm gan B.
Viêm gan B di truyền: Nỗi lo ung thư gan và hành trình kiểm soát bệnh
Theo lời kể của Vũ Cát Tường trong chương trình “Cuộc hẹn cuối tuần”, cha của cô cũng từng mắc viêm gan B, căn bệnh tiến triển âm thầm đến giai đoạn ung thư gan và đã qua đời. Chứng kiến nỗi đau của gia đình, bản thân Cát Tường cũng không tránh khỏi căn bệnh này. Hiện tại, cô phải duy trì việc uống thuốc hàng ngày để kiểm soát sự phát triển của virus viêm gan B, ngăn ngừa những tổn thương có thể xảy ra cho gan. Bên cạnh đó, cứ mỗi ba tháng, nữ ca sĩ phải thực hiện tầm soát ung thư gan một lần. Đây là biện pháp cần thiết bởi những người mắc viêm gan siêu vi B, đặc biệt là những trường hợp có yếu tố di truyền, có nguy cơ cao hơn phát triển thành ung thư gan. Câu chuyện của Vũ Cát Tường không chỉ thể hiện tinh thần lạc quan đối diện bệnh tật mà còn nhấn mạnh vai trò của việc theo dõi sức khỏe định kỳ và tuân thủ phác đồ điều trị.
Viêm gan B – “Sát thủ thầm lặng” đe dọa sức khỏe cộng đồng
Viêm gan B là một bệnh nhiễm trùng gan do virus viêm gan siêu vi B (HBV) gây ra. Điều đáng lo ngại là virus này có thể tồn tại trong cơ thể người bệnh trong nhiều năm mà không hề có những triệu chứng rõ ràng. Chính sự “im lặng” này khiến bệnh dễ bị bỏ qua, nhưng theo thời gian, HBV lại âm thầm gây ra những tổn thương gan mạn tính, dẫn đến xơ gan, suy gan và thậm chí là ung thư gan – một trong những loại ung thư nguy hiểm và có tỷ lệ tử vong cao.
Việt Nam hiện nằm trong khu vực dịch tễ có tỷ lệ người nhiễm HBV thuộc hàng cao nhất trên thế giới. Ước tính có khoảng 10-20% dân số Việt Nam, tương đương 8-16 triệu người, đang mang trong mình virus viêm gan B. Đáng chú ý, viêm gan B được xác định là nguyên nhân chính gây ra tới 70-80% các trường hợp ung thư gan tại nước ta. Những con số này cho thấy mức độ nguy hiểm và sự phổ biến của căn bệnh này trong cộng đồng.
“Lá chắn” phòng ngừa viêm gan siêu vi B: Từ vắc xin đến lối sống lành mạnh
Nhận thức được sự nguy hiểm của viêm gan B, việc chủ động phòng ngừa là vô cùng quan trọng. Dưới đây là các phương pháp hiệu quả giúp giảm nguy cơ lây nhiễm và bảo vệ sức khỏe cộng đồng:
1. Tiêm vắc xin viêm gan B: Đây được xem là biện pháp phòng ngừa hiệu quả nhất, với khả năng ngăn ngừa lây nhiễm HBV lên đến 95%. Vắc xin đặc biệt quan trọng đối với trẻ sơ sinh (tiêm mũi đầu trong vòng 24 giờ sau sinh và các mũi tiếp theo trong 6 tháng đầu đời – được cung cấp miễn phí tại Việt Nam thông qua Chương trình Tiêm chủng mở rộng) và người lớn chưa nhiễm bệnh, đặc biệt là những người có nguy cơ cao như nhân viên y tế, người tiếp xúc với máu hoặc dịch cơ thể, người có quan hệ tình dục không an toàn và những người có tiền sử gia đình mắc viêm gan B. Trước khi tiêm vắc xin cho người lớn, việc xét nghiệm HBsAg để kiểm tra tình trạng nhiễm HBV là cần thiết. Những người đã nhiễm bệnh như Vũ Cát Tường không cần tiêm vắc xin mà cần tập trung vào việc quản lý bệnh.
2. Phòng ngừa lây truyền từ mẹ sang con: Phụ nữ mang thai cần được xét nghiệm HBV (HBsAg và HBeAg) để đánh giá nguy cơ lây truyền virus sang con. Đối với phụ nữ mang thai nhiễm HBV có tải lượng virus cao, việc sử dụng thuốc như tenofovir từ tuần thứ 28 của thai kỳ có thể giúp giảm đáng kể nguy cơ lây nhiễm cho em bé. Trẻ sơ sinh của mẹ nhiễm HBV cần được tiêm vắc xin và globulin miễn dịch viêm gan B (HBIG) trong vòng 12 giờ sau sinh để tăng cường bảo vệ, giảm nguy cơ lây truyền xuống dưới 5%.
3. Tránh lây nhiễm qua đường máu và dịch cơ thể: Việc sử dụng các dụng cụ y tế an toàn, chỉ sử dụng kim tiêm và dụng cụ phẫu thuật đã được tiệt trùng là vô cùng quan trọng. Tránh dùng chung các vật dụng cá nhân có thể dính máu như dao cạo râu, bàn chải đánh răng. Đảm bảo máu và các chế phẩm từ máu được xét nghiệm HBV trước khi truyền. Khi thực hiện các thủ thuật xâm lấn như xăm hình hay xỏ khuyên, cần lựa chọn các cơ sở uy tín và đảm bảo sử dụng dụng cụ vô trùng.
4. Quan hệ tình dục an toàn: Sử dụng bao cao su là một biện pháp hiệu quả để giảm nguy cơ lây nhiễm HBV qua đường tình dục. Trong trường hợp bạn tình bị nhiễm HBV, việc tiêm vắc xin và xét nghiệm để xác định tình trạng miễn dịch là cần thiết.
5. Xét nghiệm sàng lọc sớm: Những người có tiền sử gia đình mắc viêm gan B hoặc ung thư gan (như trường hợp của Vũ Cát Tường), những người sống ở khu vực có tỷ lệ lưu hành HBV cao như Việt Nam nên chủ động thực hiện xét nghiệm sàng lọc sớm bệnh viêm gan B và ung thư gan. Việc phát hiện sớm người mang virus giúp quản lý bệnh kịp thời, ngăn ngừa lây lan và các biến chứng nguy hiểm. Nên xét nghiệm HBsAg và anti-HBs ít nhất một lần trong đời, đặc biệt trước khi mang thai hoặc khi có các yếu tố nguy cơ cao.
6. Duy trì lối sống lành mạnh: Tránh xa các tác nhân gây hại cho gan như rượu bia, thuốc lá và thực phẩm chứa chất độc hại (ví dụ như aflatoxin trong thực phẩm bị mốc). Hạn chế việc tự ý sử dụng thuốc hoặc thực phẩm chức năng không rõ nguồn gốc, có thể gây tổn thương gan. Xây dựng một chế độ ăn uống lành mạnh, ưu tiên thực phẩm giàu dinh dưỡng, ít chất béo bão hòa và duy trì cân nặng hợp lý. Tập thể dục thường xuyên giúp tăng cường sức khỏe tổng thể và hỗ trợ chức năng gan.
Câu chuyện của Vũ Cát Tường một lần nữa nhấn mạnh tầm quan trọng của việc nâng cao nhận thức cộng đồng về bệnh viêm gan B. Việc chủ động tìm hiểu thông tin, thực hiện các biện pháp phòng ngừa và tầm soát sớm có vai trò then chốt trong việc bảo vệ sức khỏe cá nhân và cộng đồng, ngăn chặn những hậu quả đáng tiếc do căn bệnh âm thầm này gây ra.
