Việc gắn mác “phong thủy” cho các dịch vụ thẩm mỹ đang bị chuyên gia đánh giá là chiêu trò bán hàng có dấu hiệu gian dối nhằm trục lợi. Đáng báo động hơn, nhiều nghệ sĩ nổi tiếng, thậm chí là các Nghệ sĩ Nhân dân (NSND), Nghệ sĩ Ưu tú (NSƯT), lại tích cực tham gia vào các hoạt động quảng cáo này.
Trao đổi với báo Tiền Phong, nhà nghiên cứu văn hóa Ngô Hương Giang khẳng định: về bản chất, phong thủy là bộ môn khoa học nghiên cứu mối quan hệ giữa con người và môi trường sống, dựa vào phương vận phù hợp với năm sinh để điều chỉnh môi trường sống.
Trong khi đó, những nét thẩm mỹ trên gương mặt lại thuộc về trường phái huyền học khác là tướng số hay tướng mệnh, vốn chú trọng đến sự hài hòa giữa các thành tố trên gương mặt và các bộ phận khác của cơ thể.
Chuyên gia nhận định, phong thủy không có mối quan hệ trực tiếp với tướng số hay tướng mệnh. Chúng chỉ có sự liên hệ về mặt tri thức trong hệ thống huyền học phương Đông.
“Gắn mác phong thủy” là sai bản chất và trục lợi
Ông Ngô Hương Giang nhấn mạnh: “Việc đưa yếu tố phong thủy vào để tư vấn thẩm mỹ trên gương mặt là hiểu sai bản chất, có dấu hiệu quảng cáo không đúng sự thật để kinh doanh, trục lợi. Điều này xuất phát từ niềm tin truyền thống của người Á Đông vào phong thủy. Do đó, bất cứ mục đích kinh doanh nào gắn mác phong thủy cũng dễ đánh vào cái ‘tín’, cái ‘mê’ của khách hàng để trục lợi.”
Về khía cạnh khác, việc làm chân mày hay bất kỳ bộ phận nào trên gương mặt để trở nên hài hòa, ưa nhìn có thể mang lại hiệu quả về mặt giao tiếp xã hội. Tuy nhiên, theo chuyên gia, chưa có cơ sở khoa học để khẳng định làm đẹp có thể trực tiếp ‘cải vận’ hay ‘mang lại tài lộc’. Tài lộc chỉ có được bằng trí tuệ và trách nhiệm xã hội của mỗi người.
Nhà nghiên cứu Ngô Hương Giang khẳng định việc gắn mác “phong thủy” cho hoạt động thẩm mỹ là chiêu trò bán hàng gian dối. Làm đẹp là nhu cầu chính đáng, giúp con người tự tin hơn, nhưng việc làm đẹp có thể “cải vận” hay “mang lại tài lộc” là hoàn toàn không có mối quan hệ trực tiếp.
Nghệ sĩ “vô tình” tiếp tay cho quảng cáo sai sự thật
Đáng chú ý, hàng loạt nghệ sĩ tên tuổi, bao gồm NSND Lan Hương, NSND Thu Hà, NSND Lê Khanh cùng nhiều NSƯT và diễn viên như Nguyệt Hằng, Chiều Xuân, Việt Anh, MC Thảo Vân, Doãn Quốc Đam, Tô Dũng, Minh Thu, Việt Hoa, Bích Ngọc, Lương Thanh… đều xuất hiện trong các quảng cáo làm chân mày phong thủy tại một cơ sở thẩm mỹ.
Theo chuyên gia Ngô Hương Giang, việc nhiều nghệ sĩ nổi tiếng tham gia quảng cáo dạng này có thể xuất phát từ lợi nhuận, hoặc do họ chưa phân biệt được phong thủy học với thẩm mỹ, dẫn đến việc vô tình tiếp tay cho các hoạt động kinh doanh sai sự thật.
Trước thực trạng nghệ sĩ quảng cáo tràn lan, bất chấp, chuyên gia đề xuất:
- Chế tài mạnh tay: Các đơn vị chức năng ngành văn hóa cần ban hành chế tài mạnh tay, thậm chí “phong sát” trên diện rộng đối với các nghệ sĩ tham gia quảng cáo sai sự thật.
- Xử lý hình sự nếu gây thiệt hại: Nếu hoạt động quảng cáo sai sự thật gây thiệt hại lớn về kinh tế, sức khỏe, tính mạng người tiêu dùng, cơ quan chức năng cần củng cố hồ sơ chuyển cơ quan cảnh sát điều tra.
- Công chúng “thanh tẩy”: Công chúng cần phát huy vai trò “thanh tẩy” đối với các nghệ sĩ lệch chuẩn, quảng cáo sai sự thật, góp phần ngăn chặn sản phẩm kém chất lượng đến tay người dân.
Thạc sĩ, bác sĩ Mạc Nhi Trân (chuyên khoa Da liễu thẩm mỹ) khẳng định cô không phản đối việc nghệ sĩ quảng bá dịch vụ làm đẹp, miễn là dịch vụ đó an toàn, minh bạch và đúng pháp lý (cơ sở có phép, kỹ thuật viên chuyên môn, trang thiết bị vô trùng, mực xăm đạt chuẩn y tế). Nội dung quảng cáo cũng cần trung thực, không thổi phồng công dụng hay đánh vào niềm tin phong thủy thiếu kiểm chứng.
Tuy nhiên, khi nghệ sĩ xuất hiện trong các quảng cáo thẩm mỹ gắn với yếu tố phong thủy, họ vô hình trung tạo ra sự bảo chứng, khiến khách hàng nhẹ dạ cả tin dễ bỏ qua yếu tố khoa học, y tế.
Bác sĩ Mạc Nhi Trân nhấn mạnh: “Việc các nghệ sĩ xuất hiện trong video quảng cáo phun xăm chân mày phong thủy, đặc biệt khi lợi ích phong thủy được thổi phồng mà không có cơ sở khoa học, được xem là gián tiếp trục lợi từ niềm tin và gây nhầm lẫn cho khách hàng. Họ có thể không trực tiếp lừa đảo, nhưng hành vi quảng cáo sai sự thật hoặc gây hiểu lầm về công dụng, đặc biệt gắn liền với yếu tố tâm linh để thu hút khách hàng, có thể vi phạm pháp luật về quảng cáo và đạo đức nghề nghiệp.”
“Mọi can thiệp lên cơ thể đều phải dựa trên nền tảng khoa học và y tế rõ ràng. Yếu tố phong thủy trong phun xăm chân mày hoàn toàn không có cơ sở khoa học. Là người làm đẹp thông thái, bạn nên tìm hiểu kỹ thông tin chứ không nên chỉ dựa vào lời quảng cáo của người nổi tiếng,” bác sĩ Mạc Nhi Trân khuyên.
Việc nhiều nghệ sĩ gạo cội như NSND Thu Hà, MC Thảo Vân, NSƯT Nguyệt Hằng, Doãn Quốc Đam… tham gia quảng cáo phun xăm chân mày phong thủy gây ra nhiều băn khoăn và tranh cãi. Chuyên gia cho rằng, họ không chỉ là người của công chúng mà còn là hình mẫu, tạo xu hướng.
“Việc họ quảng cáo các sản phẩm, dịch vụ không có cơ sở khoa học hoặc thổi phồng công dụng có thể gây ra những hệ lụy tiêu cực cho người tiêu dùng, từ mất tiền oan đến rủi ro sức khỏe. Về mặt đạo đức, một người có sức ảnh hưởng lớn nên có trách nhiệm kiểm chứng thông tin và đảm bảo tính trung thực của những gì mình quảng bá. Tôi tin rằng các nghệ sĩ trên đều tài năng và có đóng góp cho nghệ thuật. Tuy nhiên, trong lĩnh vực quảng cáo, đặc biệt với các dịch vụ nhạy cảm như thẩm mỹ và sức khỏe, tính minh bạch và trung thực cần phải được đặt lên hàng đầu,” chuyên gia nhấn mạnh.
