“Ông trùm” Tôn Hoa Sen: Bí quyết điều hành đế chế nghìn tỷ dù không xuất hiện?

Có lẽ nhiều người đã quen thuộc với thương hiệu Tôn Hoa Sen hoặc chương trình truyền hình “Mái Ấm Gia Đình Việt” do Tập đoàn Hoa Sen (Hoa Sen Group) tài trợ. Với nguồn vốn điều lệ trên 6 nghìn tỷ đồng, tập đoàn này nổi tiếng trong lĩnh vực sản xuất và kinh doanh các sản phẩm tôn, ống thép và ống nhựa.

Trong những năm gần đây, Hoa Sen Group còn mở rộng hoạt động sang lĩnh vực vật liệu xây dựng, bất động sản và nhiều ngành nghề khác. Hiện tại, tập đoàn sở hữu 11 nhà máy quy mô lớn cùng một mạng lưới phân phối và bán lẻ với hơn 400 chi nhánh trải khắp cả nước, đưa sản phẩm vươn tới 75 quốc gia và vùng lãnh thổ trên toàn cầu.

Từ căn nhà thuê chật hẹp đến vị thế người dẫn đầu

Người đứng đầu và giữ vị trí Chủ tịch Hội đồng Quản trị của Tập đoàn Hoa Sen từ năm 2001 đến nay là ông Lê Phước Vũ, sinh năm 1963 tại Bình Định.

Sau khi hoàn thành chương trình phổ thông, ông Lê Phước Vũ theo học Trung cấp Giao thông vận tải và sau đó vào miền Nam để tìm kiếm cơ hội. Trong những năm tháng đầu đời lập nghiệp, ông đã trải qua nhiều công việc khác nhau, từ lái xe theo khoán đến lái xe riêng. Có thời điểm, gia đình ông phải sống trong một căn phòng thuê vỏn vẹn 9 mét vuông với chi phí 50 nghìn đồng mỗi tháng.

Bước ngoặt quan trọng trong sự nghiệp của ông Vũ xảy đến khi ông đang làm quản đốc tại Công ty Gỗ Đức Thành (tiền thân của Công ty CP Gỗ Đức Thành ngày nay). Tại đây, một cuộc gặp gỡ tình cờ với lãnh đạo một công ty thép nước ngoài đã khơi gợi trong ông ý tưởng kinh doanh. Đến tháng 4 năm 1994, Lê Phước Vũ quyết định mở một cửa hàng chuyên cắt tôn. Thời điểm ban đầu, hai vợ chồng ông chỉ tích lũy được 2 chỉ vàng và 200 nghìn đồng (tương đương 1,2 triệu đồng), không đủ số tiền đặt cọc thuê mặt bằng. Họ đã phải nhờ vả khắp nơi và mượn được tiền từ người quen với cam kết sẽ trả dần bằng việc cắt tôn. Ông Vũ vẫn nhớ rõ niềm vui sướng khi lần đầu tiên thu được 650.000 đồng tiền lãi vào ngày 18 tháng 5 năm 1994.

Trong những năm tiếp theo, ông Lê Phước Vũ đã đưa ra những quyết định táo bạo, không ngại đối mặt với khó khăn và có lẽ cũng nhờ cơ duyên với ngành tôn, công việc kinh doanh của ông ngày càng phát triển thuận lợi.

Năm 2001, với số vốn tích cóp sau 7 năm bươn chải, ông thành lập Công ty Cổ phần Tôn Hoa Sen với vốn điều lệ ban đầu là 30 tỷ đồng và 22 nhân viên. Công ty tập trung sản xuất các sản phẩm như tấm lợp kim loại, tôn mạ màu, tôn mạ kẽm, gỗ thiếp, nhựa và các loại vật liệu xây dựng khác. Đến năm 2007, công ty chính thức đổi tên thành Công ty Cổ phần Tập đoàn Hoa Sen.

Ông Vũ đã áp dụng chiến lược kinh doanh “mua trực tiếp từ nhà sản xuất, bán trực tiếp đến người tiêu dùng”, xây dựng một hệ thống phân phối riêng để giảm thiểu chi phí trung gian, tạo ra lợi thế cạnh tranh đáng kể trong ngành. Ông nổi tiếng trong giới kinh doanh với những quyết định dứt khoát và táo bạo. Điển hình, khi Hoa Sen đối mặt với nguy cơ suy thoái trong khủng hoảng kinh tế, ông đã bất ngờ bán hết hàng tồn kho và sau đó mua lại với giá thấp hơn, chỉ nhập hàng khi có nhu cầu thực tế.

Hiện tại, vốn điều lệ của công ty đã đạt hơn 6,2 nghìn tỷ đồng. Cá nhân ông Lê Phước Vũ nắm giữ hơn 105 triệu cổ phiếu của Tập đoàn Hoa Sen, tương đương với 16,96% cổ phần.

Hàng năm, Tập đoàn Hoa Sen đều dành 3% lợi nhuận sau thuế hợp nhất cho các hoạt động từ thiện. Trong đó, chương trình “Mái Ấm Gia Đình Việt” nổi tiếng với việc hỗ trợ hàng nghìn gia đình có hoàn cảnh khó khăn trên khắp cả nước.

Dự định xuất gia và kế hoạch chuyển giao thế hệ

Vào tháng 7 năm 2020, sau nhiều năm tìm hiểu về Phật giáo, ông Vũ đã làm lễ quy y tại chùa Viên Minh, Hà Nội. Dù dành thời gian ở trên núi, mỗi tháng vị chủ tịch gốc Bình Định vẫn trở về điều hành tập đoàn từ xa một lần và chỉ đến trụ sở công ty khoảng hai lần mỗi tháng, mỗi lần khoảng hai tiếng.

Ông Vũ từng chia sẻ dự định sẽ chính thức xuất gia vào năm 2026, đúng vào dịp kỷ niệm 25 năm thành lập Hoa Sen. Ông khẳng định sẽ thực hiện điều này khi đã hoàn thành trách nhiệm của mình, không phải vì mục đích tích lũy tài sản. Tuy nhiên, tại cuộc họp cổ đông năm 2024, ông Vũ cho biết kế hoạch này có sự điều chỉnh do còn nhiều công việc dang dở, có thể kéo dài thêm 5-10 năm nữa.

Tại sự kiện này, ông cũng chia sẻ về kế hoạch chuyển giao quyền điều hành trước khi lui về tu tập. Theo đó, Lê Phước Vũ dự tính sẽ trao lại quyền quản lý và cổ phần cho con gái út sinh năm 2001, Lê Hoàng Diệu Thiện. Cô hiện đang theo học song song hai chương trình đại học tại Úc. Ông dự định đưa con gái về làm việc tại công ty, bắt đầu từ những vị trí nhỏ nhất như kế toán hoặc nhân viên văn phòng để cô có thể tích lũy kinh nghiệm thực tế.