Mạng xã hội X, nền tảng thuộc sở hữu của tỷ phú Elon Musk, vừa có động thái pháp lý mạnh mẽ khi đệ đơn kiện 8 người Việt Nam. X cáo buộc nhóm người này đã thu lợi bất chính từ việc tạo tương tác ảo (click ảo) trên mạng xã hội, lợi dụng lỗ hổng trong chương trình chia sẻ doanh thu với nhà sáng tạo.
“Trang trại click ảo” quy mô lớn tại Việt Nam
Theo The Independent, một cơ sở “click ảo” cực lớn tại Việt Nam bị cáo buộc đã thu lợi bất chính từ nền tảng X của Elon Musk. Những người này được cho là đã lợi dụng các lỗ hổng kiểm soát trong chương trình Chia sẻ doanh thu với nhà sáng tạo, một sáng kiến được người giàu nhất thế giới quảng bá như cách để người dùng X kiếm tiền thông qua những bài đăng trên trang cá nhân.
Tám người bị mạng xã hội X nhắc tên trong đơn kiện bao gồm: Le Dinh Chung, Nguyen Nhu Duc, Do Viet Khanh, Nguyen Viet Kieu, Do Xuan Long, Do Minh Thang, Nguyen Ngoc Thanh, Phan Ngoc Tuan.
Nội dung từ đơn kiện mà X gửi lên tòa án liên bang cho thấy cơ sở “click ảo” này được điều hành bởi một nhóm 8 người ở Hà Nội. Họ đã đăng tải nội dung do máy tính tạo tự động lên một mạng lưới các hồ sơ X giả mạo. Những tài khoản này được thiết lập từ danh tính bị đánh cắp “để tham gia vào việc thao túng nền tảng có tổ chức”, theo phía nguyên đơn.
Các tài khoản nằm trong mạng lưới này sau đó sẽ tương tác nội dung của nhau, với mục đích cuối cùng là đánh lừa nền tảng X và chiếm đoạt doanh thu.
Đơn khiếu nại của X không nêu rõ tổng tài sản mà nhóm này đã thu được. Tuy nhiên, bằng chứng từ các khoản thanh toán cho thấy tiền đã được chuyển vào ít nhất 125 tài khoản ngân hàng tại Mỹ dưới tên giả. Sau đó, số tiền này được chuyển sang các hồ sơ mang tên thật, tại 9 ngân hàng ở Việt Nam, với hơn 1.700 giao dịch riêng lẻ.
“Họ đã sử dụng phần mềm để tạo ra tương tác ảo trong mạng lưới tài khoản thuộc sở hữu và kiểm soát chung. Điều này giống như một nhà môi giới trong ngành tài chính có thể ‘xoay vòng’ lợi nhuận bằng cách tham gia vào các giao dịch quá mức và không cần thiết trong tài khoản đầu tư của khách hàng, để tạo ra thêm hoa hồng”, phía X viết trong đơn gửi nhà chức trách.
Theo khiếu nại, nhóm điều tra viên độc lập làm việc cho X đã tìm ra tên và địa chỉ của 8 cá nhân này. Nguồn dữ liệu được lấy từ các trang xử lý thanh toán thứ ba như PingPong và Payoneer.
Lỗ hổng trong chương trình chia sẻ doanh thu và cảnh báo từ chuyên gia
Chương trình chia sẻ doanh thu của X được ra mắt vào năm 2022, ngay sau khi Elon Musk mua lại nền tảng này với giá 44 tỷ USD. Ban đầu, người dùng đăng ký với mức phí 8 USD/tháng để có dấu tích xanh, sẽ nhận được một phần doanh thu được tạo ra từ quảng cáo nhắm đến tài sản cao cấp khác.
Sau khi các nhà quảng cáo lớn bắt đầu rời bỏ trang X, nền tảng này đã điều chỉnh lại chương trình. Họ cho phép các tài khoản thường xuyên tham gia vào việc kiếm tiền dựa trên lượng tương tác mà họ tạo ra với những người dùng trả phí. Các khoản thanh toán khác nhau dựa trên nhiều yếu tố. The Independent ước tính X trả khoảng 8 USD cho mỗi 1 triệu lượt hiển thị.
Ngoài việc trục lợi từ tương tác ảo, nhóm này còn bị cáo buộc bán các công cụ và kỹ thuật tự động hóa, kiếm tiền bằng cách “bán” các khóa học gian lận X, theo đơn khiếu nại.
Gian lận và vi phạm thương hiệu
Ngoài các cáo buộc gian lận là trọng tâm của khiếu nại từ X, vụ kiện còn cáo buộc những cá nhân này vi phạm thương hiệu. Theo đó, đơn kiện khẳng định họ đã “lạm dụng và chiếm đoạt” thương hiệu Twitter và X khi chèn logo vào thumbnail cho video hướng dẫn được đăng trên YouTube.
Elon Musk từng tuyên bố sẽ nghiêm cấm “tương tác ảo” trên X. Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng việc trả tiền cho các lượt nhấp chuột chỉ khuyến khích hành vi gian lận tiếp diễn. “Bất cứ khi nào có giá trị tiền tệ được thêm vào các lượt nhấp chuột, sẽ có những người gian lận chúng”, một CEO công ty về tiếp thị truyền thông xã hội ở Illinois nói.
Trước X, tình trạng “click ảo” hay tạo tương tác giả đã là vấn đề nhức nhối với các mạng xã hội khác. Năm 2019, Facebook và Instagram đồng loạt đệ đơn lên tòa án liên bang Mỹ kiện 4 công ty Trung Quốc có hành vi bán tài khoản, lượt like, follow giả mạo. Các tổ chức này còn mở rộng dịch vụ trái phép trên nhiều nền tảng khác như Amazon, Google, LinkedIn, và X.
Những công ty rao bán lượt like, follow giả mạo thường tự nhận là các doanh nghiệp marketing chuyên nghiệp nước ngoài, hoặc khiêm tốn hơn, miêu tả bản thân là các đối tác marketing tiềm năng.
Vụ kiện của X đối với nhóm 8 người Việt Nam là một lời cảnh báo nghiêm khắc về những rủi ro và hậu quả pháp lý khi lợi dụng các nền tảng mạng xã hội để trục lợi bất chính. Nó cũng cho thấy quyết tâm của các “ông lớn” công nghệ trong việc chống lại vấn nạn “click ảo” và bảo vệ tính công bằng của các chương trình chia sẻ doanh thu.
